INTODELH LEH MIZO |HALAI TE

23 Minutes

INTODELH LEH MIZO |HALAI TE

Moderator : Awle, hei, inkawm khawmna hun \ha tak mai kan nei thei a. A lawmawm hle mai. Thupui sawi ho châkawm tak mai ‘Intodelh leh Mizo |halaite’ tih hmangin kan inkawm khawm dawn a ni a, kan rilrua awm ang ang zep nei hauh lovin sawi chhuah kan tum ang a.

1st Member : Ni e, ka ngaih dan chiah a ni. Pehhel deuh leh thup nei \euh chunga titi hote hi a nuam lo.

Moderator : Tun hunah hian Mizo |halaite hi kan intodelh nge? Kan intodelh lo a nih pawhin engtiangin nge hma han la ila kan intodelh theih ang tih lam hawiin sawi tum ila. Mizo \halaite hi kan intodelh lo a nih pawhin eng vanga intodelh lo nge kan nih tihte pawh sawi ho ila a \ha bawk awm e. Nang, 1st Member, i ngaih dan han sawi hmasa la maw le.

1st Member : A pumpuia thlir chuan mizo \halaite hi kan intodelh lo niin ka hria. A chhan chu nu leh pa thlazar hnuaia tal mai mai kan tam em avang hian.

2nd Member : Chu, nu leh pa thlazar hnuaia awm chu intodelh lo tawpah i ngaih deuh tihna a ni maw?

3rd Member : A nihna chin chu a awm alawm. Kei pawh chu chu ka pawm zawng tak a ni. |halai sa \ha \eng \awng, engmah thawh nei lo, chhungte thawh chhuahsa ringa tal mum ve ringawt hi veng tinah / khaw tinah hian hmuh tur Dozen tam tak an awm awm asin.

Moderator : Nu leh pa thlazar hnuaia tal mai mai i han tih chu, 1st Member, han sawi chiang law law la maw le.

1st Member : Ni e. |halai kutke kim ve biai, hna thawk peih lo, ei duh si, mahni pocket money tur tak ngial pawh thawk chhuak lo, “Khawii maw ka nu” an tih loh leh “ Khawii maw ka pa,” ti reng maite hi ka han tih deuh bikte chu an ni ber mai.

2nd Member : Ngawi teh, dinhmun a inang chiah lo va. Nu leh pa \henkhat chuan an fate an chawm zo va, chutiang chi chu intodelh lovah kan puh thlu ngawt mai dawn em ni?

1st Member : A ni khawp mai. Amaherawhchu, nu leh pa chu eng ang pawhin neinung mah se, nu leh pa thawh chhuahsa ringa khawsa ve ringawt chu a intodelh kan ti \alh dawn em ni?

3rd Member : Kei chu a hran a hraia hna thawh nghet nei lem lo, chhungte thawh chuah ringa khawsa zawng zawngte chu intodelh lovah ka ruat vek lem lo va, a chhan chu chhungkua-ah hian eizawngtu an awm a ngai a, kan zavaiin ei zawngin chhuak ta vek ila, engtiangin nge chhungkua kan kal ang tih pawh ngaihtuah tel a \hain ka ring a. Entirnan, pa ber leh nu ber ei zawngin chhuak ta se, fate chuan in lamah sekrek ilo khawih se la, thil \ul hrang hrang lo thawk ta se, a hranpain sum leh pai chu an la lut lo ngei mai, nimahsela, chu’ngte chu intodelh lo tia chhiar chi chu an ni hauh lo vang.

Moderator : Chu chu a dik ka ti khawp mai. Sum leh pai thawh chhuah nei lo zawng zawngte mahni intodelh lova kan puh thlûk ngawt chu a fel lo vang.

1st Member : A dik chiah, chu chu. Ka sawi tum pawh, kha lam ni lovin, \halai, mi thawh chhuahsa ring ringawt, mahni thawh theih ve chin pawh thawk peih lo, ei lam duh em em site, mut huna meng, thawh huna mu tlat ang chite hi an ni ber mai.

2nd Member : I han tih takah chuan, chhungkaw tam takah hi chuan nula tlangval awm \helh \hulh chung sia awmpuite kuta innghat pawh hi kan \halai zingah an tam teh mai a nia.

3rd Member : Mahni ei tur pawh siam peih lo, mi siamsa sawisel peih em em si te, thuamhnaw bal ha duh lo, insu fai peih miah si lote, a ei ringawt peih, mahni eina hnu pawh seng fel peih miah lote pawh kan awm nawk mai a. Chu’ng mite chu intodelh chu sawi loh, chawm hlawm liau liau an niin ka hria.

Moderator : Mnn. Kan sawi chinah chuan, regular-a hna thawh neite chu intodelhah kan ngai deuh a, a hranpaa sum leh pai la lut lem lo, mahni inchhung khura thawh theih tawk leh thil \ul ang angte thawk \hinte pawh, thawh chhuah a hranin nei lem lo mah se, an intodelh ve tho a ni lawm ni, kan ti a ni ber a.

Chu lam chu lo duh tawk dawn tawh ila. Kan veitlang a, a man hla e.

Kan intodelh theihna turin engtiangin nge kan tih ang a, engtia hma lak chi nge tih lamah kan ngaih dante han sawi khawm leh dawn ila. Nang, 1st Member, i ngaih dan han sawi hmasa leh la maw le.

1st Member : |halaite kan intodelh theihna tur chuan engmah thawh hreh neih loh hi a pawimawh hmasa ber niin ka hria.

Moderator : A ni khawp mai.

2nd Member : Chuti chu mu\ia a\ul leh mu\ia, ek paih a \ul leh ek paih ve mai, Mistiri helper-a \an a \ul leh \an ve mai a, engkim thawh hreh loh, kan hmaa thawh tur awm apiang thawh ve char char mai i tihna a ni ber ang maw?

1st Member : A ni ber ang chu, kut hnathawh a \ul a nih pawhin kan intodelhna tur a nih phawt chuan keimahni ngei hian thawh a \ul dawn niin ka hria.

Moderator : Ni e, intodelh tih \awngkam leh kut hna thawh tih hi inzawm tlat niin ka lo hre ve \hin a, ka han sawi duh chu, tuna kan dinhmunah tak hi chuan \halaite hian kut hna thawh hi kan hreh lutuk tawh lo niin ka hria a. Tun hma lam deuh khan khawpuiah ngat phei hi chuan kut hna thawh hi kan zak tlat niin ka hre \hin a. Tun dinhmunah hi chuan thawh tur a awm a nih phawt chuan kut hna thawh hi kan hreh lo tlang ta viau a ni lawm ni ka ti deuh a ni.

3rd Member : Kei chu, chuti lo zawng chuan ka ngai ve tlat. Thingtlangah chuan a tam zawk tan kut hnathawh hi ‘loh theih loh’ ti ila kan tisual tampui lo turah ngai ila, Peih lo mah ila, a \ulna avanga thawh a ngai tlat a, khawpuiah chuan kan thawh loh lak lawh avang hian a \ul pawhin kan thawk peih tlat lo va, thawh ai chuan hlawhfa lâk kan duh zel a.

2nd Member : Kei pawh, chu chu, ka ngaih dan a ni ve tlat. Kut hna thawh phur serh sawrh an vang khawpin ka hria. A hahthlak chinah mu\ia, hlawhfa kan la zel a, hemi kawngah hian \halaite chauh ni lovin nu leh pate pawh hian mawhphurhna kan nei lian hlein ka hria.

1st Member : 2nd Member sawi chu han chhunzawm ta ila : Mizote hi hnam thatchhia kan ni lovin ka hria. Tih tur hriat lohna leh inzirtir loh avanga kut hna thawhte pawh hi ti lo kan ni maiin ka hria.

Moderator : A nihna kawng chu a awm alawm. Tun lai mizo \halaite hi chu kan nuamsa tawh em mai a, hun bul lama kan sawi tawh ang khan nu leh pa thawh chhuahsa ringin kan duh tinreng kan nei thei a, 2 nd Member sawi ang khan thawh theih ve rengah pawh nu leh pa tam tak chuan hlawhfa an thawhtir tlat zel a, chu chuan a hrin chhuah tak chu, kut hna thawh awl a lo ni a, thawh theih ve chhun pawh thawk lo va kan awm awlmai mai chuan intodelh chu a harsa \hin a ni.

3nd Member : Ram a lo \hang a, mihring khawsakte pawh a lo awlsam ve zel a, kut hna thawh hrep ai chuan \hutthlenga mu chunga T.V en der der mai chu a nuam zawk bawk a ni.

2nd Member : Nawm chu a nuam zawk nameuh mai. Chu tak chu a ni min tichhe mektu ni si chu. Hetiang renga kan awm chuan \hangthar lo awm zel turte hmakhua tur chu ngaihtuahawm tak a ni.

1st Member : Hmasawnna tam tak chu nei mah ila, hman lai kan mizo rilru leh nunphung kha phak tawh lohna lai kan nei ve leh tlat thung a, kan pipute kha chu chhung tin te khan intodelh loh hlauvin rimtakin hna an thawk a; thawh hreh pawh an nei hek lo. Chhungkaw intodelh lo nih kha an hlauh ber a ni \hin a. Tuna kan nunphung hrim hrimah hian chhungkaw tam tak hi chuan intodelh lam kan hawi lo deuh niin a lang a, hei hi \halaite pawh hian kan \han hnan chho va, rual el nachang hre lo, heheu nuamti satliah kan awm phah niin ka hria.

Moderator : Chu chu ka han chhunzawm ve leh lawk ang a: Tun lai hunah khatiang inelna \hate kha a bo zo ta a nih ber hi. Chuvangin, tuna \halai la ni mekte hian chhungkua leh mimal intodelh lo nih hi zahthlakah ngaiin, kan tun lai nun dan- nawmchen duhna rilru leh awm awl ringawt tumnate hi bansan a hun tawh hle a ni.

3nd Member : A dik chiah. Awlsam taka sum hmuh leh awm awla, nalh taka inchei a, a tui \ha \ha ei ringawt kan ngaihtuah a.

2nd Member : Ni e, hetiang renga kan kal chuan tuna kan rual u zawkte an liam hunah chuan kan hmabak chu a thim ngawt ang.

1st Member : A ni tho va, mahse \halai tam tak, regular-a hna thawh nei lem lo. Mi taima leh mi intodelh ve tak tak, chhungte pur lem lo pawh kan awm ve \euh asin. Zirlai mahni inchawmin - mu\ia-ah te an \ang a, \henkhat chuan lumehna dawrte an siam a, inhlawhfa chawppawh an awm nual bawk asin.

3nd Member : Hetiang mite hgi an fakawm ka ti khawpmai. Chawimawi tlak an niin ka hria. Kut hna thawh zahthlaka kan ngaih tlat chhung chuan kan la hniam hle tihnaah ka ngai tlat.

Moderator : Tlem lai deuha Japan rama han zin khan an rawn sawi mawi ber chu hun an ngaihpawimawh zia leh kut hnathawh an uar zia a ni a. Ram changkanga kalte hian an rawn hawn ziah chu ‘kut hnathawh uar’ hi a ni deuh zel mai. Chuvangin kan ram pawh hi hnam zahawm leh intodelh kan nih theihna turin kut hna thawh uar a, kan hnathawh apiang taima taka kan thawh a \ul a ni. Ram leh hnam intodelh lote chu an huaisen thei tak tak ngai lo. |halai huaisen mahni inringtawk ni tur chuan intodelh a lo \ul a ni.

1st Member : Ka hlauh ber la ni reng chu “Apple hmin \ha tak, chhung lam nget si” hi kan ang mai ang tih hi a ni.

2nd Member : Chu chu eng nge a awm zia?

1st Member : Mizo \halaite hi pawn lamah nalh takin kan inchei ang a, chhungrilah engmah thawh chhuah nei si lo, Mi State thawh chhuahsa ring ringawt kan ni kumkhua ang tih ka hlau a ni.

3nd Member : Hna hi han thawk vak dawn ila, kan ram mipui kan la tam tawk loh avang hian kan thil thar chhuah emaw, kan siamchhuah emaw kha, a hralh chhuahna lamah kan buai leh si chuan awmzia a nei thei dawn lo va. Tuna kut hna thawktute dinhmun han en hian an ham\hatna lian tak hmuh tur a awm lem lo bawk si a, a buaithlak a ni.

Moderator : Lakhuih chingtute pawhin an lakhuih kha motor an chil tir em ni kha?

3nd Member : Lakhuih mai ni lovin, sapthei te, sawhthing te pawh an chil pherh tir kha maw le.

1st Member : Ni e, eng hna pawh thawk ila, intodelh tuma theih tawpa beih pawh tum ila, hma lam han thlir vang vanga phurawm deuh hi chu a awm \hin a, phurna min pe thei khawpa lukhãwng nei a nih a pawimawh khawp mai.

2nd Member : Chuti chu, ruahmanna felfai tak sorkar pawhin a neih a \ul a nih chu.

3nd Member : Thatchhe hnam kan ni hran lo va, Kut hnathawktute tana Lukhawng nei khawp a awm chuan, awm awl mai mai kan phal lo vang a, kan hun neih ang angah hna kan thawk ang a, hun pawh kan ren hlar mai ang chu.

Moderator : Sorkar ngheng kher lo va tih theih pawh kan tum a \ul ang chu. Han ngaihtuah ila, kan ramah hian tih tur a la tam asin. Sorkar hna lah hi a vâng nasa mai si a, kan indaih lohzia lah chu tlang hriat a ni a, \halai awm awlte thawh tur ruahmanna lian tham buaipui a awm bawk si lo. Chuvangin, kan intodelh theihna tur chuan |halaite hian tum mumal tak neih a, thawh tur a dapa kan dap a \ul. Sorkar laka beisei nei reng chunga hnathawh chuan, intodelh a harsa ang.

1st Member : Ni e, hei. Ran vulh ringawt pawh hi eizawnna tling tak chu a ni hrim hrim mai a. Mizote hian sa kan ei nasa viau mai bawk si a. Khawchhak lam leh Silchar lam a\angin Bawng kan chaw lut ruih ruih reng a, Ar leh artui ni se State pawn a\angin kan chaw lut ruih ruih reng bawk a. Kan ram hi sa-ah kan la intodelh lo va, State danga thawn chhuak tur ema kan thawk chhuak thei lo a nih pawhin kan ram mamawh tawk tal hi chu thar chhuah tum i la, helama kan intodelh theihna turin \halaite hian hma kan la thei lutuk niin ka hria a, mah se hengte hi kan peih lo nge ni? Kan bawh hum hum lo riau mai a, helamah hian inzirtir nasat kan ngai a ni.

2nd Member : Intodelh tur chuan eng nge pawimawh tih te, eng hna nge thawk ila kan intodelh theih ang tih lam hawia inzirtir pawh uar a \ul hle dawn a nih chu. Ar khaw thim dai ringawta kan kal chuan beidawng tawk lekin thil kan ti ang a, intodelh chu sawi loh \halai beidawng kan pung hluai mai ang tih pawh hlauhawm tak a ni a, chuvangin inzirtirna lam leh kawng kawhhmuhna lam hi kan uar a \ul khawpin ka hria.

3nd Member : Awareness lam chu, kei pawh, kan uar a \ul khawpin ka hria. Sawi tawh ang khan kan ramah sorkar hna a vang a, chutih rual chuan kum tin lehkha thiam an chhuak ur ur reng bawk a. Sorkar hnain min daih sen si loh chuan, intodelhna tur eizawnna \ha kawng kan dap a \ul ni.

Moderator : Tuna kan zirlaite pawh hian sorkar hna tin zawn satliah ngawt lovin, ka zir chhuah hunah eng nge thawk ila ka tan \ha ang tih ngaihtuah ran chungin kan zirlai pawh kan zir a \ul dawn a ni. Tum neisa rana kan zir chuan, kan zir chhuah hunah pawh kan hmang nghal thei dawn a ni.

1st Member : A \ha khawp mai. Eng hna pawh thawk dawn ila, zir thiam chu a sualna a awm hran lo va; amaherawhchu, zirna tluang panngaia kal ve ngawr ngawr ringawt chu tuna kan ram dinhmun han thlir hi chuan a tih chi tawh lo va, thiambilna bik kan neih a pawimawh a. Kan eizawnna tur atana \ul tur lam hawiin lehkha kan zir a nih pawhin zir thei ila a fuh berin ka ring.

2nd Member : Ni e, a dik ka khawp mai.

3rd Member : Lehkhathiam inti ve si, hna hmu lo kan awm \euh mai hi chu, zir tur thlanah kan fimkhur tawk lo deuhin, thil thuhmun zir kan tam tih hi a hriat reng mai a. Kan zirna kalphung pawh kan tihdanglam deuh chu a \ul niin ka hria.

1st Member : Zir tur thlan fimkhur han tih lai chu, fimkhur leh fimkhur loh lam ni lovin, awareness a awm \ha tawk lo va, a remchang chang kan bawh ve tawp hlawm a ni ber zawk lo maw?

Moderator : Ngn....Kan inkawm hona chu a bengvarthlak hle mai a, in lo vei ve hle hlawm a. Hei hian rah \ha tak a chhuah ngei pawh beisei ila. A tawp bera ka han sawi leh hram duh chu: Mizo \halaite hi kan chhe vek lo va, intodelh lo pawh awm bawk mah ila, Pu Rokunga’n “Mizo kan ni, kan hmnel a \ha, kan tum a sang bawk si” tia a lo phuah angin, puan ven sawi chhingin, tuna kan dinhmun \heuh a\anga hmasawnna rahbi pakhat tal kan kai theihna tur leh miten mi pangngaia min chhiar ve ngei theihna turin: eng hna pawh thawh hreh nei lo ila, kan tih apiangah rinawm leh taima takin thawk ila, mi thawh chhuahsa ringa khawsak tum lo ila, mi pawhin an theih chu ka thei ve a ni tih hre chungin hma lam pen ila. Mizo \halai nih leh intodelh hi a inhmeh a, intodelh turin theihtawp i chhuah zel ang u.